استفاده از آلیاژ در دنیای امروز کاربرد بسیاری زیادی دارد از ساختمان سازی گرفته تا قطعات خودرو همه و همه نیاز به آلیاژ و مواد که با آلیاژ ساخته میشود دارد که ساخت آلیاژ برای اولین بار توسط انسان از شهاب سنگ شروع شد از آنجایی که این شهاب سنگ ها کمیاب بودند ارزش بسیار بالای داشتند اما کار با این گونه آلیاژها هم بسیار دشوار بود در این مقاله قصد داریم به شما بگویم که چی باعث میشه که ما دست به جمع آوری و بازیافت ضایعات آهنی که توسط این آلیاژ ها ساخته میشود بزنیم و همین طور چی باعث میشود که این آلیاژ ها تبدیل به ضایعات آلیاژی شوند پس با ما همراه باشید.

آلیاژ چیست؟

آلیاژ برگرفته از زبان فرانسوی است و به معنی ترکیب کردن است‌،آلیاژ ترکیب جامد فلزی که تشکلیل شده از یک فلز اصلی که به آن فلز پایه میگویند با دو یا چند عنصر فلزی یا غیر فلزی است منظور از این حرف این است که ما همیشه در هنگام تهیه یک آلیاژ،اتم های مختلفی را با هم ترکیب میکنیم گاهی ممکنه این ترکیب و پیوند به طور کامل صورت بگیره گاهی هم ممکنه به طور کامل صورت نگیره اما باید بدانید که آلیاژ ها همیشه از ترکیب دو یا چند عنصر فلزی به وجود نمی آید بلکه میتواند از ترکیب یک فلز با چند فلز یا یک یا چند غیر فلز آلیاژی مقاوم و با استحکام بالا به وجود آیند.

هدف از آلیاژ سازی :

تغییر و بهبود خواص ماده مانند چقرمگی ، بالا بردن استحکام و سختی و.. میشود.

در تولید آلیاژ و هنگام مخلوط کردن فلز با عناصر دیگر، دو مکانیسم دخالت دارند این مکانیسم ها عبارتند از:

• مکانیسم تبادل اتمی
• مکانیسم درون شبکه ای

انواع آلیاژ ها

آلیاژ را با توجه به فلز استفاده در آنها به دو دسته ی آلیاژ آهنی و آلیاژ غیرآهنی تقسیم میکنیم

• آلیاژ آهنی: آلیاژ آهنی آلیاژ هایی هستند که فلز پایه در آنها آهن بوده است و یکی از مهم ترین و معروف ترین آلیاژ های آهنی فولاد است.
• آلیاژ غیرآهنی: آلیاژ غیر آهنی ، آلیاژ هایی هستند که فلز پایه در آنها فلزی غیر از آهن بوده باشد مانند مفرغ و برنج و…  امروزه بیشتر چیزهای فلزی که ما استفاده میکنیم از آلیاژها ساخته شده‌اند. کمتر اتفاق می‌افتد که از فلزات به شکل خالص استفاده شوند.

گفتیم که یکی از مهم ترین آلیاژ های آهنی ، فولاد است در ادامه به بررسی فولاد میپردازیم

فولاد از چند نوع تشکیل شده :

• فولاد کم آلیاژ : این نوع فولاد نسبت به فولادهای ساده کربنی ، منگنز و سیلیسیم بیشتری دارند و  از عناصر دیگری مانند نیکل، کروم و مولیبدن هم در آن استفاده شده است که با افزودن این عناصر در ترکیب این نوع فولاد، باعث بهبود عملیات حرارتی و افزایش خواص مکانیکی و فیزیکی فولاد میشود، این فولاد آن دسته از آلیاژ هایی هستند که به دلیل خشن بودن و سختی و استحکام بالا در برابر ضربات مقاوت بیسشتری دارند به همین دلیل در مکانیک و خودرو بیشتر از آنها استفاده میشود.
• فولاد متوسط آلیاژ : ترکیب عناصر سازنده ی این نوع فولاد مشابه فولاد کم آلیاژ است و حرارت پذیری بیشتری دارد و در مقابل خوردگی و حرارت مقاومت بیشتری از خود نشان میدهد.
• فولاد پر آلیاژ : فولاد پر آلیاژ فولاد هایی هستند که 10 درصد از عناصر آلیاژی درون خود داشته باشند در حقیقت این نوع آلیاژها از عناصر فولاد ساده ، فولاد کم آلیاژ و فولاد متوسط آلیاژ تشکیل شده است

نکته: فولادهای ساده کربنی، کم هزینه تر و تولید آسان و ارزان تری دارند ولی فولادهای آلیاژی که در بالا قید شد هرچند قیمت بالاتری دارند ولی در زمینه ی صنعت، اقتصادی تر هستند و کاربرد بیشتری هم دارند.

از آلیاژها در چه وسایلی استفاده میشود؟

آلیاژ ها به دلیل استحکام و مقاومت بالایی که دارند در ساخت بسیاری از وسایل مورد استفاده قرار میگیرد به طور مثال در ساخت رل های قطار ، قطعات خودرو ، ساختمان سازی و…. هر چیزی که فکرشو بکنید با آلیاژ ساخته شده است.

وسایلی که  با استفاده از آلیاژ ساخته شده اند بعد از مدتی عمر و کارایی خود را ازدست میدهد و مثل سابق عمل نمیکنند به همین دلیل باعث میشود به فکر تعویض این قطعات بیوفتیم  که میتوانیم  با جمع آوری آنها و تبدیلشان به قراضه آهن کمک بزرگی به 70درصد مصرف انرژی ، 90 درصد در استفاده از مواد خام ،76 درصد  در کاهش آلودگی منابع آب ، 40 درصد در مصرف از منابع آب ، 86 درصد در کاهش آلودگی هوا ،27 درصد در استفاده از منابع. این قراضه آهن توسط مراکز خرید و فروش ضایعات جمع آوری شده تا دوباره فرآوری شوند پرکاربردترین ضایعات فلزی ، ضایعات آهن هستند و در کل بهتره بدونید استفاده دوباره از وسایلی که عمرشان به پایان رسیده تاثیر بسیار زیادی بر محیط زیست هم دارد.

همانطور که میبینید ضایعات آهن آلیاژی نقش بسیار مهمی در زندگی ما ایفا میکند پس باید بازیافت ضایعات را جدی بگیریم و هرگز فراموش نکنبیم که با جمع آوری وسایلی که دیگر قابل استفاده نیستند میتوانیم چه کمک بزرگی کنیم.

تصویر 1- جمع آوری ضایعات آهن آلیاژی

ضایعات آهن آلیاژی

همانطور که در بالا گفته شد به طور کلی ضایعات آهن آلیاژی به آهن آلات و عناصر آلیاژی گفته میشود (مثل منگنز و کروم و…) که باعث افزایس سختی و درجه حرارت بالا میشوند و انعطاف پذیری  را تا حد زیادی کاهش میدهد.

ضایعات آهن آلیاژی عبارت هستند از :

• ضایعاتا فترهای برش خورده
• ضایعات چرخ دنده
• ضایعات تسمه فنری بکسل خرد شده
• ضایعات تنه دوچرخه
• ضایعات موتور سیکلت ها
• ضایعات میل لنگ و …

 جمع آوری ضایعات اهن آلیاژی

ضایعات آهن آلیاژی از نظر قیمت از ضایعات درجه یک و درجه دو کمتر است و جمع آوری این نوع ضایعات بیشتر در مراکز اقساط خودرو و همچنین مراکز تعمیر خودرو یافت میشود پس در نتیجه دورریزی ضایعات آهن آلیاژی بیشتر در تعمیرات است .

نتیجه ای که از این مطلب حاصل میشود این است که ضایعات آهن الیاژی هم از درجه بندی ضایعات محسوب میشود و بازیافت آن بسیار حائز اهمیت است به همین دلیل ضایعات آهن آلیاژی هم مانند دیگر ضایعات روزی فرسوده میشود که میتوانیم با جمع آوری آن جلوی بسیاری از مشکلاتی که در بالا گفته شد را بگیرم پس شما هم در جمع آوری آن سهیم باشید.

با تشکر از همراهی شما