تا چه میزان در مورد شردر یا قراضه‌ خرد شده اطلاعات دارید؟ آیا می‌دانید لزوم استفاده از ماشین آلات فراوری چیست؟ عملیات بازیافت ضایعات فلزی با روش‌ها و تکنیک‌های متفاوتی می‌تواند دنبال شود که به مرور زمان در حال پیشرفت است. پیشتر، راهکارهای مختلف در بازیافت، ذوب و ساخت قطعات فلزی را در این وبسایت و طی مقالات مختلف برایتان آورده‌ایم. در این مقاله قصد داریم در مورد فواید و چیستی شردر (shredded) در مبحث ضایعات آهن اطلاعاتی را ارائه دهیم که امیدواریم برای شما مفید باشد.

تعریف قراضه خرد شده یا شردر

همان‌گونه که در مقاله‌های قبلی به مواد اولیه برای صنایع ذوب و تولید فولاد اشاره کردیم، عمده‌ترین منابع مورد استفاده برای کارخانجات فولادسازی، قراضه‌ها یا انواع ضایعات آهن هستند. این قطعات پس از اینکه به عنوان تکه‌های آهنی بلا استفاده به مراکز جمع آوری و ساماندهی ضایعات تحویل داده شدند، می‌بایست از هم تفکیک شوند. اما تفکیک و جداسازی اقسام ضایعات آهن تنها عملیات مورد نیاز قبل از ذوب نخواهد بود، بلکه برنامه‌های دیگری نیز قبل از بارگیری در کوره انجام می‌شود.

یک نمونه از برنامه‌های مهم که قبل از شارژ کوره بر روی قراضه‌ها پیاده می‌شود، آماده‌سازی قطعات به منظور تسهیل فرایند بارگیری و جابجایی است. لازم به ذکر است که این آماده‌سازی تغییراتی در فیزیک قراضه‌ها ایجاد کرده که در نهایت شارژ کوره‌ها را آسان‌تر می‌کند. البته این عملیات که توسط ماشین‌آلات مختلف انجام می‌گردد، فواید بسیار زیادی در روند بازیافت ضایعات آهنی دارد که در ادامه به آن‌ها خواهیم پرداخت.

شردر (shredded) به قطعات قراضه خرد شده‌ای که از قراضه‌های آهن ضایعاتی بدست می‌آید، گفته می‌شود. در فرایند تولید شردر، ضایعات آهن را با انواع ماشین آلات صنعتی پرس، برش، قیچی و مانند آن به قطعات بسیار کوچکتر تبدیل می‌کنند. در بین این دستگاه‌ها نیز تفاوت‌ها و مکانیسم‌های متعددی وجود دارد. برای مثال، برخی از آن‌ها فلزات را به وسیله‌ی جریان گاز برش می‌دهند و برخی دیگر با قیچی و گیوتین‌های عظیم این کار را انجام می‌دهند.

تصویر 1- ماشین‌آلات فراوری و تولید شردر

فواید تبدیل قراضه‌ها به شردر

بحث بازیافت ضایعات آهن با این که سود و منفعت زیادی برای اقتصاد، محیط زیست و صنایع دارد، اما با رعایت برخی نکات می‌توان سود آن را بیشتر نیز کرد. چه صنعتی است که از سود بیشتر خوشش نیاید؟ قراضه‌هایی که به صورت شردر یا قراضه خرد شده در آمده باشند، علاوه بر سود بیشتر، برخی ضررهای بارگیری قراضه در کوره‌ها را نخواهند داشت.

جایگزینی قراضه‌های حاوی قطعات درشت با شردر سبب کاهش زمان کلی ذوب خواهد شد. این مساله شاید ساده بیان شود، اما وقتی پای صنایع و کارخانه‌های بزرگ ذوب و بازیافت فلزات پیش بیاید، بسیار مهم می‌شود. زیرا در کسب و کارهای کلان، مخارج کلانی نیز وجود داشته و سود بیشتر و بهره‌وری و راندمان بالاتر مورد توجه است. تولید شردر از کارهایی است که در زمینه‌ی بازیافت اثر مثبت می‌گذارد.

تبدیل قطعات بزرگ قراضه‌های آهنی به قراضه خرد شده بطور موثری مصرف انرژی را کم می‌کند. هم‌چنین به دلیل سایز کوچکتر شردر، زمان شارژ کوره‌ها و ذوب شدن مواد کوتاه‌تر می‌شود. لازم به ذکر است که ذرات ریز شده‌ی ضایعات نسبت به ضایعات با ابعاد بزرگ و کناره‌های تیز و برنده، آسیب بسیار کمتری به کوره وارد می‌کنند. مصرف انرژی کمتر، ذوب سریعتر و بارگیری آسان تر کوره‌ها، همگی کمک می‌کنند تا آلودگی کمتری توسط تاسیسات به هوا وارد شود.

قراضه عمده‌ترین ماده‌ی اولیه برای کوره‌های ذوب است که در کوره‌های القایی مورد استفاده قرار می‌گیرد. با توجه به حجم عظیم قراضه مورد نیاز برای تولید حجم فولاد مورد تقاضا، تبدیل قطعات به شردر با فواید مذکور، بسیار مفید است. البته برای اعمال این تغییرات لازم است ماشین‌آلات فشرده‌سازی و پرس برای کارخانجات مربوط خریداری شود. اما این هزینه‌ی اضافی با توجه به سود نهایی قراضه خرد شده بصرفه خواهد بود.

تصویر 2- شردر (قراضه خرد شده) فواید زیادی نسبت به قراضه درشت دارد.

تفاوت‌های اساسی بین ذوب قطعات درشت ضایعات آهن و شردر

• وقتی ضایعات را خرد می‌کنیم، می توان ناخالصی‌های موجود در آن‌ها را جدا کرد (ذرات خاک و سنگ، رنگ و…). در حالیکه وقتی قطعات عظیم یا نسبتا درشت قراضه را به کوره وارد می‌کنیم، بسیاری ناخالصی‌های چسبیده به آن نیز وارد فرایند می‌شوند.
• قراضه‌های بزرگ و حجیم آهن وارد ماشین‌آلات فراوری (به منظور تولید شردر) و خرد می‌گردند. خرد شدن موجب کاهش حجم اشغال شده و افزایش دانسیته ضایعات می‌گردد.
• بالا رفتن چگالی قراضه‌ها، کاهش حجم اشغال شده، یکنواختی بیشتر قطعات (همگن شدن)، همه سبب می‌شوند هزینه‌های حمل‌ونقل ضایعات کاهش یابد. هم‌چنین وارد کردن قراضه خرد شده به کوره آسان‌تر خواهد شد.
• زمانیکه قراضه‌ها درشت باشند، کناره‌های زبر یا تیز و برنده دارند که به دیواره‌های نسوز داخل محفظه کوره صدمه می‌زند. درحالیکه وقتی آهن‌آلات را توسط ماشین‌آلات مربوط به شردر تبدیل می‌کنیم، آسیب‌ بسیار کمتری به کوره وارد می‌شود.
• روش‌های قدیمی‌تر که با قطعات درشت و دست نخورده قراضه آهنی انجام می‌شدند، احتمال خطر داشت. بدین معنا که بدلیل ابعاد و حجم بزرگتر ضایعات و دخالت مستقیم نیروهای انسانی احتمال بروز آسیب به افراد وجود داشت. در حالیکه روش‌های جدید برمبنای تولید شردر یا قراضه خرد شده بوده و تا حد ممکن مکانیزه شده‌اند.
• همان‌طور که در بالاتر اشاره کردیم، با استفاده از شردر می‌توان زمان ذوب را کاهش داده و در مصرف انرژی صرفه‌جویی نمود.
• مصرف انرژی کمتر در بکارگیری شردر، سبب کاهش میزان آلودگی وارد شده به هوا نیز می‌شود.
• برای انبارسازی قراضه‌ خرد شده، محیط بسیار کوچکتری نسبت به ضایعات با ابعاد بزرگ مورد نیاز است.
• حمل و نقل آسان‌تر شردر، فضای کمتر برای انبار، شارژ و ذوب سریعتر، همگی موجب کاهش هزینه‌های حمل‌ونقل و ذوب فلز خواهند شد. شردر سود یا راندمان بیشتر برای صنعت به همراه می‌آورد.

جمع بندی

بنابراین بکارگیری ماشین آلات فراوری برای تولید شردر سبب بالا بردن کیفیت فرایند می‌شود. برای دستیابی به بهره‌وری بیشتر و خلوص بالاتر برای قطعات بازیافت شده، می‌بایست قراضه‌های آهنی توسط این دستگاه‌ها به قراضه‌ خرد شده یا شردر تبدیل شوند. جایگزینی شردر به جای ضایعات آهن به شیوه‌های قدیمی، فواید زیادی برای صنعت بازیافت فلزات و بویژه بازیافت آهن به ارمغان می‌آورد.

تصویر 3- شردر حمل و نقل آسان‌تری داشته و فضای کمتری برای انبارسازی نیاز دارد.