فولاد یکی از پرکاربردترین فلزات مصرفی در انواع صنایع است که در اکثر سازه‌های بتنی، ماشین‌آلات، تجهیزات و خودروسازی و…استفاده می‌شود. در مقاله زیر در مورد ضایعات آهن و تمامی موارد وابسته به آن می خوانید. به ضايعات فولادي و چدنی كم كربن غیرقابل مصرف، که بازیافت پذیر باشند آهن قراضه می گویند که به عنوان طلای صنعت فولاد نیز شناخته می‌شود. از قراضه به‌عنوان یکی از اصلی‌ترین منابع تأمین فلزات در صنایع مختلف استفاده میشود که قبل از آن می بایست درجه بندی قراضه انجام شود.

امروزه قراضه آهن و فولاد نه‌تنها در بازارهای داخلی، بلکه در بازارهای جهانی از رونق بسیار خوبی برخوردار است زیرا استفاده از قراضه‌ها در چرخه تولید صرفه‌جویی ۷۵ درصدی در مصرف انرژی را نیز فراهم خواهد کرد، به طور کلی بازیافت از هدررفتن منابع سودمند و سرمایه‌های ملی جلوگیری می‌کند و مصرف مواد خام و مصرف انرژی را کاهش می‌دهد

بازیافت قراضه فولاد مرحله‌ی بعدی درجه بندی قراضه ضرورت استخراج سنگ‌آهن را کاهش داده و نیز انتشار دی‌اکسیدکربن را به میزان چشمگیری محدود کرده است همچنین تاثیر قابل‌توجهی بر کاهش مصرف انرژی، آب و نیز آلودگی هوا دارد. قراضه فولاد به پشتوانه همین کارآمدی‌ها در جهان به‌عنوان ماده اولیه مورد نیاز در فرآیند تولید محصولات جدید فولادی شناخته شده و امروزه قراضه آهن و فولاد کالایی با ارزش تجاری بالا در سطح جهان به شمار می‌آید.

انواع قراضه و نحوه درجه بندی قراضه

قراضه‌ها از اهمیت فراوانی برخوردارند زیرا دوباره وارد چرخه تولید شده و مورد استفاده قرار می‌گیرند. بنابراین نحوه درجه‌بندی انواع قراضه و سطح کیفیت متفاوت آن در صنعت از اهمیت ویژه ای برخوردار است. درجه‌ بندی قراضه، انواع قراضه را از لحاظ خلوص آهن موجود در آن مشخص می‌کند.
*نحوه درجه بندی ضایعات آهن (قراضه) توسط کارخانجات فولاد تعیین میشود و روش معمول درجه بندی به شرح زیر می باشد که همیشه هم از سوی کارخانجات فولاد رعایت نمی گردد.

درجه بندی قراضه چگونه است؟

انواع قراضه

معمولا اکثر افراد تصوری یکسان  از ضایعات آهن دارند. رایج ترین  برداشتی که بسیاری از مردم در مورد قراضه آهن دارند، مربوط به آهن آلات ضایعاتی است که بعد از تخریب ساختمان های قدیمی به دست می آید. ولی با این حال، باید گفت که قراضه، محدود به آهن آلات قدیمی که از ساختمان و به طور کلی آهن آلات کهنه نمی باشد. بلکه علاوه بر این، قراضه آهن دارای انواع مختلفی است، که بر اساس درجه های آن تقسیم بندی می شود. قراضه ها انواع مختلفی دارند که در  صنعت با تعاریف مختلفی از آنها نام برده میشود. از این رو، قطعات ضایعاتی در درجه بندی قراضه به دسته‌های مختلفی تقسیم می شود.

–  درجه سوپر ویژه

قراضه های درجه سوپر ویژه که می توان گفت در تقسیم بندی انواع قراضه ها در جایگاه بالاتری قرار دارند، قراضه هایی هستند که بیشترین ارزش و اهمیت را دارند، این قراضه ها شامل قراضه هایی مانند آهن آلات ساختمانی مانند تیر آهن، خرده میل گرد، گوش ورق ضخیم، نبشی، ناودانی و غیره می شوند. قراضه های درجه سوپر ویژه ارزش بیشتری در مقایسه با قراضه های دیگر دارند و از اهمیت زیادی برخوردار می باشد.

– درجه ویژه

درجه بندی قراضه ها، شامل جداسازی یکی از انواع آن ها به نام  درجه ویژه نیز می باشد. منظور از قراضه درجه ویژه، ورق روغنی و سیاه و فاقد زنگ زدگی، قالب بتن، سر تیر آهن، تکه نبشی، تکه ناودانی، انواع میلگرد و انواع تسمه های آهنی ضخیم، قالب های بتنی با کسر، رینگ اتومبیل، موتور یخچال پله شده با کسر، پرس میلگرد، لوله سیاه ضخیم، کناره ورق های ضخیم و غیره می باشد.

–  درجه یک

نوعی دیگر از قراضه های آهن، به قراضه های درجه یک تقسیم بندی می شوند. قراضه هایی مانند میلگرد کلافی، قوطی و پروفیل ، سر و ته آبگرمکن، انواع لوازم موتوری سبک و سنگین، شاسی اتومبیل انوع ورق های روغنی و سیاه رنگ دار انواع چرخ‌دنده، ریل ، چرخ و محور قطار ،سروته شوفاژ بدون رسوب و غیره در این درجه بندی قراضه تفکیک می شوند.

در قراضه های درجه یک حداقل میزان آهن 97 درصد می باشد و سه درجه باقی را فسفر و گوگرد هر یک نیم درصد، مس، کرم و نیکل هر یک 20/0 درصد، مولیبدن 1/0 درصد، عناصر مس، نیکل، مولیبدن، کرم در مجموع 35/0 و سرب و روی و قلع هر یک 03/0 درصد تشکیل می دهند.

– درجه دو

قراضه های درجه دو بعد از قراضه های درجه یک قرار دارد. این قراضه های در مقایسه با قراضه های درجه یک، به میزان 3 در صد کمتر آهن دارند. یعنی حداقل میزان آهن در این قراضه های 94 درصد می باشد. که شش درصد باقی را سایر عناصر و فلزات تشکیل می دهد. به قراضه هایی مانند ضایعات درب و پنجره آهنی مستعمل ، تنه دو چرخه و موتور سیکلت، انواع توری، میلگرد کلاف شده ،آبگرمکن بدون رسوب برش خورده، لوله گالوانیزه ، انواع لوله سبک ، سیم جوش، تسمه‌های کلاف شده، ، ورق‌های گالوانیزه، اتصالات گالوانیزه، سیم بسته‌بندی بدون زنگ‌زدگی و همگی ازجمله قراضه‌های درجه‌ دو محسوب می‌شوند.

–درجه سه

قراضه های درجه سه، بخش دیگری از قراضه های آهن می باشند، که در مقایسه با انواع دیگر در درجه بندی قراضه مشخص می شود. حداقل میزان آهن در این قراضه ها 92 درصد می باشد، که نسبت به قراضه های درجه یک و دو کمتر است. 8درصد عناصر باقی مانده را سایر عناصر مانند فسفر، مس، نیکل، سرب، روی و غیره تشکیل می دهد. ورق گالوانیزه مستعمل و رنگ خورده، حلب بهداشتی فله، منبع اگزوز ماشین و شلنگ‌های فشارقوی سوخته ازجمله قراضه درجه سه به شمار می‌روند.

– درجه آلیاژی

قراضه های آلیاژی منظور آهن آلاتی هستند که دارای عناصری مانند کروم، منگنز، نیکل و غیره می باشد، که به این قراضه ها، قراضه های آلیاژی می گویند. قراضه هایی مانند، میل لنگ، چرخ دنده؛ کمک فنر برش خورده ، سیم بکسل خرد شده ، تسمه فنر و غیره از جمله قراضه های آلیاژی می باشند.

–ضایعات آهن روغنی

ضایعات آهن روغنی و ضایعات آهن گالوانیزه از دیگر قراضه ها می باشند. در صنایع تولید قطعات خودرو و ماشین سازی و غیره قراضه های آهن روغنی استفاده می شود و قراضه هایی مانند کانال های کولر، لوله آب و غیره از جمله قراضه های ضایعات آهن گالوانیزه می باشند. به ورق‌هایی که به روش کار سرد تولید می‌شوند و در صنایع تولید قطعات خودرو و ماشین‌سازی و غیره کاربرد دارند.

البته انواع قراضه های علاوه بر تقسیم بندی و درجه بندی قراضه به یک، دو، و یا سه و چهار دارای انواع و تقسیم بندی های دیگری نیز می باشند. برای مثال می تواند از قراضه های آزاد به عنوان قراضه های برگشتی از واحدهای صنعتی که تقریبا نو می باشند و با قراضه های کهنه قاطی شده اند نام برد. از نمونه این قراضه ها می توان به انواع خرسک، قطعات تختال، شمشه و غیره اشاره نمود. در برابر قراضه های آزاد، قراضه های کهنه و قراضه های مخلوط قرار دارد، که منظور از آن ها با توجه به اسم آنها مشخص می باشد.