آهن را می‌توان کالایی همه کاره و بسیار پرکاربرد دانست، به دلیل اینکه سهم بسیار مهمی در زندگی ما و انسان های پیشین دشته است. از یک قوطی ساده مواد غذایی گرفته تا خودرو و ساختمان همه با این کالای ارزشمند ساخته شده اند و امروزه عدم وجود آن تقریبا غیر ممکن است. کالایی که جزء مواد بازیافتی در دنیا بوده و هست. دراین مقاله سعی میکنیم تا حدودی شما را با ضایعات آهنی، قراضه آهن و فرآورده آشنا کنیم و در مورد بازیافت آهن مختصر توضیحاتی ارائه میدهیم.

به جرات می توان گفت که ضایعات آهنی در کارخانه‌های تولیدی از فراورده‌های مهم و حتی ضروری هستند که در مراحل مختلف پردازش شده و تبدیل می‌شوند. البته باید بگوییم که این نوع ضایعات باعث آلودگی محیط زیست می‌شوند و نباید از آن غافل بود.

تعریفی از ضایعات آهن

در تولید فولاد یا چدن همیشه با تولیدات معیوب مواجه می‌شویم که به آنها قراضه آهن گفته می‌شود. در حقیقت در بخشی از پروسه‌ی تولید در کارخانجات و صنایع، این قطعات ایجاد می‌شوند. قسمتی از حجم عظیم ضایعات آهنی ایجاد شده نیز به وسایل و ابزار آهنی فرسوده و بلا استفاده برمی‌گردد که در خانه‌ها یا کارخانه‌ها وجود دارد. برای مثال بدنه‌ی اتومبیل‌های تصادفی و اسقاطی، از جمله مهم‌ترین این موارد هستند. به زبانی ساده‌تر میتوان گفت که هر موادی که بازیافت پذیر بوده و درکل به مواد دور ریخته شده در صنایع ساختمانی، خودروسازی، و زباله‌های خانگی گفته می‌شود. این ضایعات بر خلاف زباله‌ها به چرخه تولید برمی‌گردند و همین امر باعث شده تا افراد زیادی به جمع آوری قراضه آهن روی بیاورند.

حال اگر بخواهیم در کل ضایعات را دسته بندی کنیم، به دو دسته فلزی و غیر فلزی قابل تقسیم هستند. لازم به ذکر است که نوع غیر فلزی و فلزی، خود انواع مختلفی داشته و به طبع برای همه شناخته شده است. ما در زیر به نمونه‌های مختلف از ضایعات فلزی مورد نظر اشاره می‌کنیم.

انواع ضایعات غیر فلزی شامل آهن – استیل – چدن – آلومینیوم – مس -برنج – سرب – روی و … هستند که در مقاله‌های دیگر این وبسایت به طور مفصل به شرح آن‌ها پرداخته ایم.

عکس 1- خودرو های اوراقی و اسقاطی از مهم ترین منابع قراضه آهن هستند.

فرآورده چیست؟

اگر بخواهیم به درستی در مورد این قضیه اظهار نظرکنیم، باید بگوییم که در قدیم به گرد و غبار و لجن حاصل از کارخانه‌های تولیدی زباله می‌گفتند. اما اکنون بدلیل فشرده سازی و امکان استفاده‌ی مجدد از بسیاری زباله‌ها، به فراورده تغییر نام داده شده است. البته همان‌ طور که در بالا هم اشاره کوچکی کردیم، ذکر این نکته خالی از لطف نیست که زباله‌های حاصل از این صنایع، باعث بروز مشکلات سلامتی و حتی محیط زیستی میشوند. اما فعالان این عرصه باید بدنبال روشه‌ای جلوگیری از این مشکلات و مسائل مهم و حیاتی باشند تا در بازیافت قراضه آهن مشکلات کمتری پیش رو باشد.

عکس 2- در بازیافت قراضه آهن از ابزار و تکنولوژیهای مختلفی بهره می‌گیریم.

مزایای بازیافت قراضه آهن چیست؟

در بازیافتی که از آن سخن گفتیم، فواید بسیاری وجود دارد که حتی با وجود صرف هزینه‌های کلان برای راه اندازی کوره‌ها و کارخانه‌های بازیافت، آن را توجیه پذیر کرده است. با این وجود که مزیت‌های بازیافت قراضه آهن بر هیچ کس پوشیده نیست، اما ما برای تداعی بهتر موضوع در ذهن مخاطب، به برخی از مزایای آن در زیر اشاره میکنیم.

-تا ٪70 صرفه جویی در انرژی (انرژی مورد استفاده برای گرم کردن کوره، شامل انرژی فسیلی و یا الکتریکی)
-تا ٪90 استفاده از مواد خام (مواد خام شامل منابع طبیعی و سنگ معدن های فلز مورد نظر یعنی سنگ آهن، آب و… هستند.)
-تا ٪86 آلودگی کمتر هوا (به لحاظ اینکه استفاده از سایر منابع بازیافتی که سنگ‌های معدنی آهن هستند، مدت زمان و هم چنین انرژی بیشتری نیاز دارد، آلودگی وارد شده به هوا نیز  نسبت به استفاده از قراضه آهن بیشتر خواهد بود.)
-تا ٪97 صرفه‌جویی در استفاده از منابع (منظور از منابع، منابع فلزی مثل سنگ معدن و یا منابع دیگر مانند آب، برق، گاز و… هستند.)
همه‌ی این ها گواه صحیحی بر این موضوع است که بازیافت چه تاثیر مثبتی شگرفی بر چرخه تولید دارد.

جالب است بدانید در سال 2010 کشور آمریکا از فرآورده‌ها، حدود 3 تن فولاد رابه عنوان ظروف و حدود 14 تن دیگر فلزات آهنی تولید کرده است که رقم قابل توحهی است.

شاید در گذشته امکان بازیافت قراضه آهن را بدلیل نداشتن دانش و تکنولوژی در اختیار نداشتیم. اما امروز با افزایش چشمگیر علوم مختلف می‌توانیم با اقتدار بگوییم که این چرخه با بهترین شکل ممکن انجام میشود. بنابراین ضایعات آهن برگ برنده‌ای برای فعالان این عرصه است و با توجه به توضیحات ارائه شده ارزش بسیار بالایی دارد.

برای شنیدن پادکست همین عنوان کلیک کنید.

با تشکر از همراهی شما