پلاگ ولو یا شیر دوشاخه چیست؟

پلاگ ولو یا شیر دوشاخه یکی از ساده ترین و مقرون به صرفه ترین شیرآلات صنعتی موجود است.پلاگ ولو نوعی شیر یک چهارم چرخشی است که دارای یک پلاگین استوانه ای شکل یا مخروطی است.

کاربرد پلاگ ولو (شیر دوشاخه) چیست؟

از پلاگ ولو یا همان شیر دوشاخه برای مسدود کردن یا اجازه دادن به جریان سیال از طریق شیر استفاده می شود.همانطور که دسته شیر برای باز و بسته شدن ۹۰ درجه می چرخد، شاخه داخلی نیز می چرخد و قسمت جامد شیر دوشاخه در راستای پورت های شیر حرکت می کند و باعث مسدود شدن جریان می شود.

با چرخاندن دسته به حالت باز، دوشاخه داخلی دوباره چرخانده می‌شود، اما در این حالت دهانه دوشاخه در یک راستا با درگاه‌های شیر قرار می‌گیرد و به سیال اجازه می‌دهد از شیر دوشاخه عبور کند. از بسیاری جهات، پلاگ ولو ها از نظر عملکرد شبیه به شیرهای توپی هستند.

اجزای یک پلاگ ولو و عملکرد هر بخش

اجزای یک پلاگ ولو شبیه به سایر انواع شیرهای جابجایی سیال است که اصلی ترین آنها عبارتند از:

1. بدنه پلاگ ولو
2. پلاگین شیر
3. پورت پلاگ ولو
4. میل شیر
5. محرک شیر

در ادامه تصویری از اجزای یک پلاگ ولو برای آشنایی بیشتر به شما نمایش داده می شود.

بدنه پلاگ ولو

بدنه یا محفظه شیر شامل درگاه های ورودی و خروجی شیر است و سایر اجزای پلاگ ولو را در یک مجموعه یکپارچه نگه می دارد. بدنه شیر در مواد مختلفی از جمله فولاد، برنج، برنز، چدن، فولاد ضد زنگ، آلومینیوم، PVC یا PVDF وجود دارد. انتخاب مواد بستگی به شرایط عملیاتی دارد که دریچه در معرض آن قرار می گیرد.

برای کاربردهایی که شامل یک ماده شیمیایی خورنده (مثلاً اسید سولفوریک)، از پلاگ ولوهای آستردار استفاده می شود. این شیرها با پوشش محافظ PTFE، PVDF، PVDC، پلی اتیلن، پلی پروپیلن یا یک پلیمر مشابه که در قسمت داخلی بدنه شیر اعمال می‌شود، ساخته می‌شوند.

پوشش در برابر اثرات خورنده مواد شیمیایی مقاومت می کند و از بدنه پلاگ ولو در برابر تخریب محافظت می کند. هنگامی که شرایط بهداشتی ضروری است، مانند کاربردهای فرآوری مواد غذایی، از پلاگ ولوهای فولادی ضد زنگ بهداشتی استفاده می شود.

پلاگین شیر

پلاگین شیر جزئی است که به عنوان مکانیزم کنترل جریان برای پلاگ ولو عمل می کند – از نظر عملکردی شبیه توپ در یک شیر توپی است و بسته به اینکه چگونه پورت شیر در دوشاخه با توجه به آن تراز است، جریان سیال را محدود یا عبور می دهد.

بسیاری از شیرهای دوشاخه دارای شاخه های مخروطی هستند، برخی دیگر اینگونه نیستند و به شکل استوانه ای هستند.

پورت شیر

درگاه شیر دریچه ای است که در شاخه شیر بریده می شود. شکل دهانه معمولاً مستطیلی است اما ممکن است به شکل الماس یا گرد باشد.

میل پلاگ ولو

میل شیر پلاگ ولو را به دسته شیر (یا محرک) متصل می کند و به هنگام چرخاندن دسته، دوشاخه را قادر می سازد تا بچرخد، که باعث چرخش متناظر میل شیر می شود.

اتصال ساقه به قسمت بیرونی بدنه شیر از قسمتی به نام درپوش یا روکش عبور می کند که دارای مهر و موم و بسته بندی برای جلوگیری از نشت مایع است. بیشتر شیرهای دوشاخه ای هستند که به آنها شیرهای ورودی بالا می گویند، به این معنی که پوشش شیر در بالای بدنه شیر قرار دارد و خود دوشاخه به سمت پایین مخروطی می شود، یعنی از بالا به پایین قطر آن کاهش می یابد.

برخی از شیر ها، که به عنوان پلاگ ولوهای معکوس شناخته می شوند، دارای دوشاخه به سمت بالا هستند و از پایین بدنه شیر نصب می شوند. پلاگ ولو ها با بدنه شیرهای فلزی معمولاً به گونه ای ساخته می شوند که بدون نیاز به حذف فیزیکی شیر از سیستم لوله کشی، سرویس و تعمیر شوند.

سایر شیر پلاگین های کم‌هزینه، مانند شیرهای پلاگین پلاستیکی که برای کاربردهای آب آشامیدنی استفاده می‌شوند، معمولاً موارد غیرقابل تعمیر هستند.

محرک پلاگ ولو

محرک شیر برای تغییر موقعیت یا حالت شیر از باز به بسته و بالعکس عمل می کند. پلاگ ولو ها را می توان به صورت دستی با استفاده از دسته، اهرم، چرخ دستی یا یک محرک برقی – که گاهی اوقات به عنوان اپراتور شناخته می شود – فعال کرد.

از آنجایی که عنصر کنترل جریان (شاخه) دارای سطح بزرگتری نسبت به توپ در یک شیر توپی با همان اندازه است، گشتاور عملیاتی یک پلاگ ولو می تواند بیشتر باشد.

این نیاز به گشتاور بالاتر به این معنی است که دسته‌های شیرهای پلاگین نسبت به شیرهای توپی بزرگ‌تر هستند، این واقعیتی است که باید هنگام برنامه‌ریزی برای قرار دادن و نصب شیر در نظر گرفته شود.

برای پلاگ ولوهایی با اندازه بزرگتر، از اپراتور چرخ دنده برای ایجاد مزیت مکانیکی استفاده می شود تا گشتاورهای عملیاتی را برای فعال سازی دستی قابل کنترل نگه دارد.

انواع پلاگ ولو و کاربرد آنها

اگرچه انواع مختلفی از شیر های دوشاخه وجود دارد، اما پلاگ ولو ها به چهار دسته کلی تقسیم می شوند که هر کدام مزایای خاص خود را دارند.

۱٫ پلاگ ولو روغن کاری شده

همانطور که از نام آن پیداست، یک شیر روغن کاری شده از روان کننده ای استفاده می کند که معمولاً از روغن پایه و بهبود دهنده ویسکوزیته (مانند سیلیس آمورف یا دودی) ساخته شده است که تحت فشار بین صفحه دوش و صندلی بدنه تزریق می شود تا اصطکاک و دریچه های آب بندی را کاهش دهد.

سازندگان شیرآلات معمولاً روان کننده مناسب برای سیال فرآیند را توصیه می کنند و شیرها اغلب باید پس از چند چرخه و در برخی موارد پس از هر چرخه مجدداً آب بندی شوند.

شیر پلاگی نها به به نگه داری بسیار زیادی نیاز دارند،در برنامه ها و صنایعی که کارهای سخت و دشواری انجام می دهند و یا از مواد به خصوصی استفاده می کنند، اغلب از این نوع شیر استفاده می کنند.

دریچه های پلاگین روغن کاری شده در فرآیندهایی که جریان سیال آن ها دارای ذرات ساینده خفیف و سبک است مانند سیستم های خط لوله گاز که به شیرهای بای پس نیاز دارند استفاده می شوند و همچنین شیر پلاگین ها به عنوان دریچه های دمنده در ایستگاه های شیر و شیرهای کیکر به خوبی عمل می کنند.

۲٫ پلاگ ولو روغن کاری نشده

این پلاگ ولو از یک شکل مخروطی یا مخروطی استفاده می کند که به عنوان یک گوی عمل می کند و یک آستین پلیمری را روی حفره بدن فشار می دهد. استفاده از آستین باعث کاهش اصطکاک بین مکانیزم دوشاخه و بدنه می شود.

دریچه های پلاگین روغن کاری نشده اغلب به جای انواع روغن کاری شده در کاربردهایی استفاده می شود که نیاز به حداقل نگه داری دارد، مانند خدمات ویژه در گوگرد، هیدروژن فلوراید، یا جایی که مایعات ممکن است به دام افتاده یا جامد شوند و به طور بالقوه دریچه را مسدود کنند.

با این حال، پلاگ ولو روغن کاری نشده توسط دما و سازگاری شیمیایی مواد غیرفلزی که از آنها ساخته شده اند، محدود می شوند.

پلاگ ولو های روغن کاری نشده به سه دسته اصلی تقسیم می شوند که عبارتند از:

1. پلاگ ولو نوع بالابر
2. پلاگ ولو آستین الاستومری
3. پلاگ ولو کاملاً آستردار

۳٫ پلاگ ولو غیرعادی

در طراحی این شیر دوشاخه از یک دوشاخه استفاده شده است که برای کاربردهایی که نیاز به نیروی نشستن بالاتر با حداقل اصطکاک از حالت باز به بسته دارند، سودمند است. این شیرها دارای گشتاور با قابلیت خاموش کردن بهبود یافته نیز هستند.

پلاگ ولو غیرعادی برای طیف گسترده ای از کاربردهای کنترل جریان و جداسازی از جمله آب تمیز و کثیف، فاضلاب، لجن و دوغاب، هوا و سایر خدمات استفاده می شود.

۴٫ پلاگ ولو گسترشی

این شیر پلاگین پیچیده از اجزای متعددی استفاده می‌کند که به شیر اجازه می‌دهد تا به صورت مکانیکی منبسط شود و به آن یک بلوک دوگانه واقعی و عملکرد تخلیه در یک شیر بدهد. این شیر از مکانیزمی استفاده می کند که بین حالت باز و بسته می چرخد و از هر دو مهر و موم از مسیر جریان محافظت می کند.

در طول چرخش هیچ تماسی بین بدنه و مهر و موم وجود ندارد و هنگامی که دریچه بسته می شود، لغزش ها روی صندلی بدنه منبسط می شوند تا از ایجاد هرگونه سایش یا ساییدگی در مهر و موم جلوگیری شود.

آنها اغلب برای جلوگیری از آلودگی محصول در برنامه هایی که نیازی به جداسازی دوگانه ندارند استفاده می شوند.

مشخصات کلیدی پلاگ ولو

مشخصات یک پلاگ ولو که معمولاً توسط تولید کنندگان یا تامین کنندگان ذکر شده است را برای شما شرح می دهیم. توجه داشته باشید که این اطلاعات برای دانش عمومی است و به آمادگی برای تعامل با تامین کنندگان کمک می کند.

ممکن است نحوه تعیین پلاگ ولو ها می تواند از تامین کننده ای به تامین کننده دیگر متفاوت باشد.

مواد بدنه شیر : موادی که بدنه یا محفظه شیر از آن ساخته شده است، مانند فولاد ضد زنگ، PVC، PVDF، برنج، چدن یا برنز.
تعداد پورت ها : طراحی پورتینگ شیر، مانند دو طرفه، سه طرفه یا چهار طرفه.
مواد دوشاخه : ماده ای که دوشاخه کنترل جریان از آن ساخته شده است. گزینه های رایج مواد شامل برنج، فولاد ضد زنگ یا پلاستیک است.
شکل  : شکل شیر را به صورت خطی، L یا T تولید می کنند.
اندازه لوله : قطر لوله ای که شیر در آن نصب می شود. اندازه‌های معمولی دریچه‌های پلاگین با اندازه‌های لوله هماهنگ هستند تا در اندازه‌گیری و نصب آسان باشد.
شکل بندر : طراحی پورت مانند مستطیل، الماس یا دایره ای را منعکس می کند.
نوع اتصال  : نشان دهنده سبک اتصال پورت مورد نظر برای شیر است. گزینه های متداول شامل جوش رزوه ای، فشرده سازی، خاردار، فلنجی و سوکتی بود.
نوع رزوه : برای اتصالات سوپاپ رزوه ای، نوع رزوه روی درگاه شیر مانند NPT، UNF، NPTF، BSPT و غیره را منعکس می کند.
مواد صندلی : موادی که نشیمنگاه شیر از آن ساخته شده است، مانند فلز یا یک نشیمنگاه نرم مانند فلوروپلیمر.
مواد آب بند : مواد مورد استفاده در آب بند سوپاپ.
نرخ جریان یا ضریب جریان  : اندازه گیری توانایی شیر برای عبور سیال، بر حسب واحد حجم در واحد زمان. گاهی اوقات، نرخ جریان به صورت یک ضریب جریان Cv بیان می‌شود که به عنوان تعداد گالن آب ایالات متحده @۶۰oF تعریف می‌شود که می‌توانند در دقیقه با افت فشار ۱ psi از شیر عبور کنند.
حداکثر فشار نامی یا محدوده فشار : محدوده ایمن فشار کاری را برای شیر تعیین می کند. این مقدار ممکن است دمای عملیاتی را نیز منعکس کند.
کاربرد رسانه یا سیال : نوع مایع یا گازی که شیر در معرض آن قرار می گیرد را نشان می دهد، مانند آب، گاز طبیعی، نفت کوره، هوا، روغن هیدرولیک، غذا، حلال ها و غیره. ماهیت محیط و خواص آن مواد مناسب برای بدنه شیر، مهر و موم، نشیمنگاه، توپ و سایر اجزا را تعیین کنید.
نوع فعال سازی  : ابزاری را که به وسیله آن پلاگ ولو فعال می شود، مانند دستی (دسته یا اهرم)، یا برق، توصیف می کند.
گشتاور عملیاتی : مقدار گشتاور مورد نیاز برای چرخاندن شیر بین حالت باز و بسته که بر حسب N-m یا lbs-F اندازه گیری می شود.

سخن آخر:

در این مقاله ما تمام تلاش خود را به کار گرفتیم تا بتوانیم پلاگ ولو را به خوبی به شما معرفی کنیم تا هنگام انتخاب پلاگ ولو مناسب برای کار و صنعت خود دچار مشکل نشوید.

شرکت مبین فولاد آسیا در تلاش است تا به مشتریان خود خدمات عالی در زمینه شیر آلات صنعتی ، ضایعات آهن،آهن اسفنجی و دیگر حوزه های مربوط به فولاد ارائه دهد.

منابع: thomasnet  — empoweringpumps